ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਲੱਛਣ

    ਵਿਸ਼ਵ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦਿਵਸ 24 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਇਸ ਦਿਨ ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ, ਕਾਰਨਾਂ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।  ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੁਖਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।  ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਜਵਾਨ ਜਾਂ ਬੁੱਢੇ ਹੋਣ।  ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

    ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ

    ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸੇਰੀਬੈਲਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਝਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਝਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਲਾਗ ਵੀ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।  ਇਹ ਝਿੱਲੀ ਸਿਰ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ, ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਲਾਗ, ਅਤੇ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

    ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣ

    1. ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
    2. ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਹ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਰੋਂਦਾ ਹੈ।
    3. ਕੁਝ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਮਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦਾ।
    4. ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬੁਖਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕੜਵੱਲ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
    5. ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
    6. ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਆਲਸ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪਲਕ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹਿਲਦੀ ਹੈ।
    7. ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਨਾ ਮੋੜਨਾ ਹੈ। ਗਰਦਨ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦਾ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?

    ਜੇਨੇਵਾ: ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ.ਐਚ.ਓ.) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਵੇਗੀ।

    ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

    ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ

    ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦਾ ਵਧਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

    ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੈਨਿਨਜਾਈਟਿਸ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

    WHO ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼ੋਰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

    ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਗਲੋਬਲ ਸੁਣਵਾਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬੋਲ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 1.5% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਵੇਗੀ।”

    ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਸੁਣਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਿਤ ਵਾਧਾ ਜਨਸੰਖਿਆ, ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।”

    ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ਡਬਲਯੂਐਚਓ) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦੇਖਭਾਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

    ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 80% ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।” ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ  ਤੁਸੀਂ ਹੋਰ ਸਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਬਾਂ ਨਾਲ ਨੂਰ ਹੈਲਥ ਲਾਈਫ ਨੂੰ ਈਮੇਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।  noormedlife@gmail.com